ایران دریلینگ: نقش و اهميت انرژي در دنياي امروز بر كسي پوشيده نيست چرا كه در شرايط كنوني، انرژي موثرترين مولفه در فرآيند رشد و توسعه جوامع انساني محسوب مي شود. از سوي ديگرعوامل بسيار ديگري همچون بحران كمبود انرژي، بالا بودن رشد جمعيت و نياز به تقاضاي آن، رشد بالاي مصرف انرژي به دليل الگوي ناصحيح استفاده، عدم وجود سيستم بازيافت انرژي، وجود صنايع و كارخانجات فرسوده، متكي بودن اقتصاد كشورهاي داراي منابع انرژي به درآمد هاي حاصل از فروش نفت، هزينه هاي بالاي انرژي در چرخه توليد و بار منفي آن بر اقتصاد جهان، دست‌اندركاران و سياست گذاران بخش انرژي را در سراسر جهان بر آن داشته تا به چاره انديشي براي رويارويي با اين معضل بينديشند.از ديگر سو، انرژي در دنياي امروز به يكي از مهمترين نهاد هاي توسعه و از عوامل اصلي رشد صنعتي و اقتصادي ملت ها بدل شده است. امروزه عامل انرژي نقشي تعيين كننده در ثبات اقتصادي و سياسي جوامع بشري ايفا مي كند.مفهوم بهينه سازي مصرف انرژي، انتخاب الگوها، اتخاذ و به كارگيري روش ها و سياست ها در راستاي مصرف درست انرژي است كه از نقطه نظر اقتصاد ملي مطلوب باشد و دوام انرژي و ادامه حيات را تضمين كند.

در همين راستا، شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب، ميراث دار بيش از يك قرن تلاش و تجربه در صنعت نفت، دارنده 60 ميدان هيدروكربوري كوچك و بزرگ و توليد كننده بيش از 80 در صد نفت خام و 16 درصد گاز كشور، به لحاظ منطقه اي و جغرافيايي در ناحيه اي قرار گرفته كه در حالت عادي نيازمند مصرف بالاي انرژي است اما در سال هاي اخير با برنامه ريزي و مديريت استراتژيك صورت گرفته در اين سازمان بزرگ صنعتي، استفاده هر چه بيشتر از انرژي‌هاي پاك و همچنين كاهش شدت مصرف انرژي، به يكي از مهمترين اولويت هاي اين شركت تبديل شده، به نحوي كه اكنون مي‌توان شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب را به عنوان يكي از شركت‌هاي پيشگام در زمينه بهينه ‌سازي و اصلاح الگوي مصرف انرژي نام برد.

بر اين اساس، معاونت بهينه سازي مصرف انرژي شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب در راستاي سياست هاي استراتژيك جمهوري اسلامي ايران و همچنين وزارت نفت، با اهدافي چون مديريت انرژي، منطقي كردن مصرف، جلوگيري از اتلاف و هدر رفت انرژي، تدوين شاخص و معيارهاي توليد و مصرف انرژي، اندازه گيري و پايش مدام مصرف انرژي، نظارت عاليه و مستمر بر اجراي استاندارد ها و معيارهاي تدوين شده، سرپرستي تمام طرح ها، پروژه ها، فعاليت و اقدامات مربوط به حوزه انرژي، بهره گيري و استفاده مناسب از انرژي هاي تجديد پذير و فناوري نوين، كاهش آلاينده هاي محيطي ناشي از توليد و مصرف انرژي، افزايش راندمان مصرف انرژي، مطالعه و بررسي پروژه هاي مرتبط با بهينه سازي مصرف انرژي، برنامه ريزي مصرف انرژي، پتانسيل سنجي طرح هاي بهينه سازي مصرف انرژي، تهيه سيستم مرجع، تراز نامه انرژي و شاخص هاي بهينه سازي مصرف انرژي، آموزش، فرهنگ سازي و به طور كلي تسرّي نظام مديريت انرژي در سازمان، شناسايي و جذب منابع براي اجراي طرح هاي بهينه سازي مصرف انرژي، بهينه سازي مصرف انرژي در بخش حمل و نقل، بررسي و مطالعه سوخت هاي جايگزين، بهره برداري كار آمد و بهينه از انواع حامل‌هاي انرژي و به طوركلي تمام موضوعات و مباحث مرتبط با حوزه هاي توليد و مصرف انرژي ، از سال 1383 به طور رسمي فعاليت هاي تخصصي خود را آغاز كرد.

در اين زمينه معاون مدير توليد در بهينه ‌سازي مصرف انرژي مناطق نفت خيز جنوب، مهمترين محورهاي مجموعه تحت مديريت خود را اجراي سياست‌هاي كلي اصلاح الگوي مصرف (ابلاغي مقام معظم رهبري) و همچنين پياده‌سازي بندهاي مربوط به بهينه ‌سازي و كاهش شدت مصرف انرژي در اقتصاد مقاومتي عنوان كرد.حسين رجبعلي‌ پور، برنامه‌ريزي مميزي جامع انرژي بخش‌هاي ساختمان و صنعت در سطح شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب را يكي از مهمترين اقدام هاي انجام شده در اين زمينه خواند و گفت: اين اقدام از حيث وسعت و گستردگي در كشور بي ‌نظير قلمداد مي شود.وي ادامه داد: در بخش مميزي جامع انرژي در ساختمان‌ها نيز تاكنون سه فاز آن در ستاد، شركت بهره ‌برداري نفت و گاز آغاجاري و شركت بهره ‌برداري نفت و گاز گچساران، در مساحتي افزون بر 482 هزار و 192 مترمربع اجرايي شده است و فازهاي بعدي آن در ساير شركت‌هاي تابعه برنامه ‌ريزي شده‌اند كه تا پايان امسال در سطح شركت بهره‌ برداري نفت و گاز مسجدسليمان و شركت بهره‌برداري نفت و گاز مارون نيز عملياتي خواهند شد.
 
وي ادامه داد: در بخش مميزي جامع انرژي در كارخانجات و تاسيسات صنعتي نيز فاز نخست آن در شركت بهره ‌برداري نفت و گاز كارون تا پايان شهريور ماه امسال عملياتي خواهد شد و فازهاي بعدي نيز در چهار شركت بهره ‌بردار مورد بهره برداري قرار خواهند گرفت.رجبعلي ‌پور افزود: افزون بر پروژه‌هاي مميزي جامع انرژي، اجراي راهكارها و پروژه‌هاي پايلوت مرتبط با بهسازي وبهينه‌سازي مصرف انرژي در سطح شركت ملي مناطق با همكاري و مساعدت شركت‌ هاي تابعه انجام شده كه توانسته ‌ايم در بخش‌هاي مختلف شاهد كاهش چشمگير هدررفت انرژي باشيم.وي تصريح كرد: همچنين در راستاي استفاده از انرژي ‌هاي تجديد پذير و ساير فناوري‌ هاي نوين مي‌توان به اجراي طرح هايي مانند تامين روشنايي چاه‌ها با استفاده از سلول‌هاي خورشيدي، دوجداره كردن پنجره‌هاي ساختمان‌هاي اداري و مسكوني، اصلاح سيستم سرمايش، استفاده از چراغ‌هاي LED، احداث نيروگاه ‌‌هاي كوچك مقياس خورشيدي و اصلاح سيستم‌هاي سرمايشي اشاره كرد.

به گفته رجبعلي پور، با در نظر گرفتن مجموع اقدام هاي انجام شده  در بخش ساختمان‌هاي ستاد در سال‌هاي گذشته كاهش مصرف داشته ‌ايم كه اين موضوع توسط اداره برق منطقه ‌اي اهواز نيز مورد تقدير و قدرداني قرار گرفت.معاون مدير توليد مناطق نفت خيز جنوب توضيح داد: از موارد مرتبط ديگر مي‌توان به حذف روشنايي هاي اضافي و با راندمان پايين، نظير حذف لامپ‌هاي مدادي، جيوه‌اي مستقيم و رشته‌ اي، بررسي و كنترل مطالعات پروژه‌هاي ساختماني از ديد رعايت مقررات و ضوابط مقررات انرژي مانند مبحث 19 مقررات ملي ساختمان، كنترل طراحي سيستم‌ هاي سرمايشي متناسب با شرايط اقليمي و نيز استفاده از ساعت نجومي در محوطه ‌ها اشاره كرد .وي تصريح كرد: در خصوص پروژه‌هاي پژوهشي سال گذشته طرح هاي مهمي با همكاري اداره پژوهش و توسعه شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب تعريف و عملياتي شده‌اند كه از مهمترين آنها مي توان به يك پروژه پژوهشي در رابطه با بهينه‌سازي، افزايش راندمان و توان توربين ‌هاي گازي با استفاده از روش RERATING، پروژه پژوهشي كاربرد نانوسيالات، نانوعايق‌ها و نانوجاذب‌ها در بهينه‌ سازي مصرف انرژي، پروژه پژوهشي استفاده از الكتروموتورهاي پربازده و توسعه نرم‌افزار EPAT اشاره كرد.

رجبعلي‌ پور اضافه كرد: هم اكنون دو پروژه تعيين معيار مصرف در واحدهاي NGL و نمكزدايي توسط شركت بهينه ‌سازي مصرف سوخت كشور تعريف شده است كه اين معاونت به عنوان ناظر مستقيم پروژه ها انتخاب شده است و بر اساس توافق به عمل آمده بين شركت بهينه ‌سازي مصرف سوخت كشور و شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب، پروژه‌هاي مشترك ديگري تا پايان سال، تعريف و عملياتي مي شود.وي با اشاره به فعاليت ها و اقدامات مربوط به فرهنگ‌سازي و آموزش در زمينه اصلاح الگوي مصرف افزود: اين معاونت با برگزاري بيش از 7000 نفر/ روز سمينار، اجراي دوره هاي آموزشي و برپايي نمايشگاه‌ها در جهت فرهنگ‌سازي و ارتقاء سطح دانش و آگاهي كاركنان و خانواده‌ها اقدام كرده است كه در اين زمينه مي توان به توزيع كتابچه‌ ها و بروشورهاي آموزشي و فرهنگي و ارسال پيامك‌هاي آموزشي در سطح مناطق نفت خيز جنوب اشاره كرد.

به گفته وي، طي برنامه ‌ريزي‌هايي كه در دو سال گذشته صورت گرفته، تهيه و توزيع بروشورها و كتاب‌ هاي مرتبط با موضوع انرژي در مقاطع تحصيلي ابتدايي و راهنمايي نيز آغاز شده است. وي با اشاره به اينكه شركت ملي نفت ايران و شركت هاي تابعه ملزم به دريافت استاندارد هاي مديريت انرژي ISO 5001 شده اند، گفت: افزايش بهره وري و بهبود راندمان كاري يكي از مهمترين دستاورهاي اجراي اين طرح در شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب قلمداد مي شود چرا كه با دريافت اين استاندارد، اجراي اصول صحيح مديريت مصرف در سازمان پياده سازي مي شود .رجبعلي پور ادامه داد: استقرار سيستماتيك سيستم مديريت انرژي راهكار موثري است كه فوايد زيادي را براي سازمان فراهم مي آورد و از آن جمله مي توان به كاهش هزينه ها، افزايش كارايي انرژي، بهبود عملكرد زيست محيطي، كاهش ريسك و افزايش امنيت انرژي اشاره كرد.

وي تصريح كرد: در بين نهادهاي توليد (مواد اوليه، نيروي كار و انرژي )، نهاده انرژي از انعطاف بيشتري برخوردار است و تجربه هاي جهاني و داخلي نشان مي دهد كه با استفاده از مفاهيم مديريت انرژي امكان كاهش 5 تا 30 درصدي در مصارف و هزينه هاي انرژي واحد هاي صنعتي، بدون هيچ گونه خللي در فرآيند توليد و كاهش مطلوبيت انرژي امكان پذير خواهد بود. رجبعلي پوربرنامه‌ريزي، گستردش احداث نيروگاه‌ هاي خورشيدي در مقياس‌هاي مختلف، تامين روشنايي‌هاي محوطه و مكان‌هايي كه امكان به كارگيري از اين نوع انرژي را داشته باشند، استقرار سيستم پايش مستمر انرژي در كارخانجات و تاسيسات صنعتي، احداث نيروگاه‌هاي مقياس كوچك و متوسط توليد برق با استفاده از گازهاي فلر(توليد پراكنده)، بهينه‌سازي مصرف سوخت در حفاري چاه‌هاي نفت (گازوئيل)، استفاده گسترده از توربواكسپندر براي توليد برق در چاه‌ها، گسترش استفاده از انرژي خورشيدي در تامين روشنايي چاه‌ها و چندراهه‌ها خطوط لوله نفت و گاز، بهينه‌سازي سيستم سرمايش منازل سازماني و سالن‌هاي ورزشي- فرهنگي، بهسازي بويلر استخرها و استفاده از بويلرهاي چگالشي و هوشمندسازي مهمانسراها را از برنامه هاي آينده برشمرد.